16 februari 2007

VRT: ORANJE BOVEN ( ?, !)

Op 10 juni trekken we met z'n allen naar de stembus, 2007 is een verkiezingsjaar en zelfs één met zeer belangrijke keuzes. Bij verkiezingen hoort verkiezingsverslaggeving, en nu de meeste kranten op hun sites er een aparte rubriek beginnen aan te wijden, kunnen we vooruitkijken welke vorm die verslaggeving zal aannemen op dat andere medium, de televisie, in het bijzonder bij VRT, weze het maar omdat er vorig jaar heel wat heisa is geweest over de organisatie van deze openbare omroep.

Eén van de relevante veranderingen in dat verband is een functieverandering van Wetstraatjournalist Siegfried Bracke. Volgens sommigen, lees ik in Het Volk, ondermijnt hij de geloofwaardigheid van de VRT. Wat moeten we daarvan denken?

De naam van Siegfried Bracke komt men niet alleen tegen in verband met de VRT, maar ook in verband met “België”. Siegfried Bracke is immers een orangist, een voorstander dus van de aansluiting van Vlaanderen bij Nederland, en bijgevolg ook separatist. Maar nog niet zo een klein beetje: Siegfried Bracke is een "notoir orangist" , het rolmodel, het prototype van wie orangisme kan belichamen. Op alle sites over orangisme of Heel (Groot)-Nederland is er één naam die als typerend naar voor komt: die van Siegfried Bracke. Hoe verhoudt deze voorvechter van “Groot-Nederland” zich tot de leiding van de VRT?

Op 1 januari 2005 wordt de nieuwe Raad van Bestuur van de VRT vastgelegd. De raad bestaat uit twaalf leden, voorgezeten door Guy Peeters, tevens voorzitter van de Socialistische Mutualiteit en lid van het partijbureau van de Sp.a. De Sp.a mag nog twee andere leden afvaardigen, maar kiest voor één Sp.a-lid, de echtgenote van Norbert De Batselier, toen nog voorzitter van het Vlaams Parlement, en één onafhankelijke. Die onafhankelijk afgevaardigde, Jozef Deleu, komt daar als gevolg van de bijzondere eis van toenmalig Sp.a-voorzitter Steve Stevaert.

Wat is er zo bijzonder aan deze Jozef Deleu? Hij is dichter. Hij is "Ereburger" van Menen en hij is orangist, als gewezen hoofdredacteur van het orangistische Vlaams-Nederlandse tijdschrift “Ons Erfdeel”. Bij de andere raadsleden zijn er drie CD&V ( = confederalisten), drie Vlaams Belang ( = separatisten) en drie VLD. De voogdijminister is Geert Bourgeois (N-VA).

Niet dat het publiek de leiding van de VRT niet kan smaken, ver van. Volgens peilingen heeft men groot vertrouwen in de VRT, dwz vooral bij Sp.a-kiezers. Bij de andere is het heel wat minder. Een politiek duidingsprogramma als “Morgen Beter” bij voorbeeld, is door middel van een suggestieve vraagstelling expliciet Sp.a-gericht en kritiek op Sp.a of Sp.a-politici is er volstrekt taboe, “naast de kwestie”.

Ook wordt de vraag gesteld naar “de macht” van Westraatjournalisten als Siegfried Bracke. “Zij kunnen een politieke carrière maken of kraken”, zegt men dan soms. Ik weet niet of dat volledig naar waarheid is, maar het klinkt redelijk te stellen dat politici of politieke partijen die met dankbaarheid aan iemand als Siegfried Bracke terugdenken, hem met graagte een “kadoke” zullen willen doen.

Vorig jaar krijgt de gedelegeerd bestuurder van de VRT, Tony Mary, zijn ontslag, onder meer na disputen over het nieuwe VRT-decreet het welke Tony Mary afdoet als een deur naar nieuwe politisering van de VRT. Ter gelegenheid van dit ontslag heeft Siegfried Bracke een opgewekt telefoontje met Guy Peeters, de “Sp.a-voorzitter” van de Raad van Bestuur bij de VRT, en in januari 2007 komt het bericht dat - de notoire orangist - Siegfried Bracke hoofdredacteur wordt bij de VRT-nieuwsdienst.

Dat bericht heeft echter iets bijzonders: Siegfried Bracke wordt hoofdredacteur, maar blijft, tegen alle verwachting in, nog even op het scherm: om de verkiezingsverslaggeving “in goede banen te leiden”.

In “goede” banen? Welke banen zijn dat dan? Sp.a-banen ? Heel-Nederland-separatistische banen, of iets dat daar naar toegaat? Hij zal zeggen: “Gewoon goede journalistiek”, en daarna hopen dat er veel naïevelingen rondlopen in Nederlandstalig België.

Van dat soort “goede journalistiek” kregen we op de VRT al een voorsmaakje bij het verslaan van de nep-reportage van de RTBF over de Vlaamse Onafhankelijkheid. In het jargon van de VRT-nieuwslezers, -interviewers en -commentatoren werd België netjes verdeeld tussen “De Vlamingen” en “De Walen”, Nederlandstalige Belgen die hun bedenkingen hebben bij separatisme en confederalisme werden zorgvuldig doodgezwegen. Recent vroeg zich iemand in een krantencommentaar nog af of er binnen de VRT een verbod bestaat op te gebruik van het woord “België”, zoals in dit weerbericht: “In de Ardennen,…, en in de rest van Vlaanderen”. “Vlaanderen,… ons land” is een veel gebruikte zinsconstructie op de VRT in de meest verscheiden programma’s. En toen dus, in december na de RTBF reportage, kwam een VRT-journalist tijdens het zevenuur-journaal de “Twee-Volkeren-Doctrine” promoten door te beweren dat het een wetenschappelijk feit was dat er in België twee volkeren “naast elkaar” leven.

Over de "Vlaams-Waalse"-verhoudingen zei Siegfried Bracke het volgende in een Humo-interview:

"Ik voel me thuis als ik in Nederland ben. De meeste Vlamingen hebben een gloeiende hekel aan de Nederlanders, maar ik niet. Ik ben een overtuigd orangist. ... . Tja, had ik in 1830 geleefd, dan was ik zeker geen voorstander geweest van onafhankelijkheid. Overigens was een groot deel van de Franstalige burgerij tegen de splitsing van de Nederlanden. Zij hadden hun hoop op het economisch welvarende Nederland gesteld. En ze hadden gelijk, want economisch is het Nederlanders altijd voor de wind gegaan. ... . Precies, we hadden die vergissing 173 jaar geleden niet mogen maken. Helaas kunnen we de klok niet terugdraaien. Intussen voelen de mensen zich hier al lang Belg. Ik voel me daarentegen Groot-Nederlander, en dat is al jaren zo. Vroeger werd dat als een onnozele gedachte beschouwd, maar met het verenigde Europa zie je dat het opnieuw in de goede richting gaat. Vergeet overigens niet dat er ook Walen zijn die graag bij Frankrijk zouden aansluiten. Dat zijn dan geen orangisten, maar rattachisten.''

Het klinkt bijna overbodig het te zeggen: politieke journalistiek bij verkiezingen waarbij de staatshervorming en de toekomst van België als natie een centraal thema vormen, door een notoir orangist, kan dat wel? Wordt het niet hoog tijd de VRT ten gronde te depolitiseren?

De vraag is pertinent. Volgens de doctoraatsthesis van Lieve Desmet was niet de nieuwsdienst, maar wel de Weststraatjournalistiek sinds het begin van de openbare omroep een “rode burcht”. De voormalige VRT-journalist Walter Zinzen pleit samen met professor mediabeleid Hilde Vandenbulck in dit interessante interview voor een VRT-Raad van Bestuur die niet langer gerecruteerd wordt uit de politieke partijen, maar uit geselecteerde onafhankelijken, waarbij ieder die de nodige bekwaamheid heeft, zich kan kandidaat stellen:

"Het parlement moet de leden van de raad van bestuur aanduiden, maar men moet kunnen kiezen uit onafhankelijke en competente kandidaten, ..., dat betekent dat iedereen die zich daartoe geroepen voelt, zichzelf kandidaat moet kunnen stellen."

Helemaal geen slecht idee, want het kan niet dat één enkele politieke stroming, namelijk het flamingante Sp.a-denken, op kosten van alle burgers een privé-promotiezender ter beschikking heeft in verkiezingstijd.

Laat ons dus werk maken van een volledig gedepolitiseerde VRT, met respect voor ieders mening.

En het kenwijsje van de VRT: dat hoeft niet langer “Oranje Boven” of “De Vlaamse Leeuw” te zijn, en nog minder “De Internationale”.

De VRT, wel, "die is van iedereen".

Geen opmerkingen: