Het eerste citaat, en dus deze eerste "posting", gaat over de visie die ten grondslag ligt aan de huidige CD&V-politiek, namelijk het personalisme. Kris Peeters zei het zo:
“Het personalisme van de christendemocratie is mij heus niet zo vreemd en dat is toch wel een vrij goed onderbouwde maatschappijvisie, dacht ik. Dat moet en kan geconcretiseerd worden, en dat heb ik ook drie jaar als vakminister geprobeerd”.
Ik onthoud hieruit dat volgens Kris Peeters personalisme moet geconcretiseerd worden in de samenleving en dat hij zich voor die concretisering al drie jaar als minister heeft ingezet. Korter gezegd: voor Kris Peeters moet heel ons land “personalistisch” worden.
Christen-democratie blijkt bij CD&V synoniem met personalisme, maar wat is "personalisme" ? Laat ons eerst naar voorbeelden kijken.
Enkele jaren geleden zond de Vlaamse zender VT4 een programma uit over Niki, een jonge vrouw op zoek naar de ideale partner en om die te vinden trok Niki met een hele resem kandidaten naar het zonnige Acapulco . Niet echt bijzonder zal u zeggen, maar de leuze is me bijgebleven: "Ze zoekt dé ware PERSOON, man of vrouw maakt niet uit."
Ook al wat geleden las ik, ik dacht van Bart De Wever, die het, in zijn ogen dan, ontluikende Vlaanderen vergeleek met zijn peuter die de eerste stapjes zette. En eigenaardig genoeg kijkt niemand op van de beeldspraak over communautaire problemen als van een "huwelijk" tussen Vlaanderen en Wallonië. Blijkbaar ook is de mens in Vlaanderen één en ondeelbaar want “De Vlaming” wil meer bevoegdheden. Allemaal personificaties, die samengevat willen zeggen dat "De Vlaming" een peuter is die in een slecht (homo?)-huwelijk is beland.
Meer en meer laten ook aanhangers van Intelligent Design van zich horen, mensen die beweren dat de evolutie een soort langgerekte schepping is, het ontwerp van een super-brein, van een persoonlijke God.
In Nederland spreekt men eerder van "personendemocratie", maar daar bedoelt men dan weer rechtstreekse verkiezing van personen mee, in plaats van partijen. Personendemocratie en personencultus komen daardoor misschien wat te dicht bij elkaar.
En nu zaterdag was er in Brussel een opkomst van Evangelische christenen, die zich bekloegen dat de wereld en in het bijzonder België, zich verwijdert van "De Heer", dwz die "Grote Meneer", die Persoon. Verschillende christelijke teksten spreken over de "persoon" van Jezus Christus.
Reginald Moreels, CD&V-politicus "terug van weggeweest", zegt dan weer in een interview:
"Eigenlijk had ik graag één persoon echt willen leren kennen, en dat is Jezus Christus. Zijn boodschap ‘bemin uw naaste zoals uzelf’ blijft immers bijzonder actueel."
En op de CD&V-site schrijft hij:
"Gelovige politici moeten durven getuigen in alle respect voor alle levensbeschouwingen dat ze gelovig zijn en dit ook zeggen. Omdat zij als politiek geëngageerde mensen moeten beseffen wat hen drijft en waar hun wortels liggen. Bovenal mogen leven van het besef dat ze in hun verantwoordelijkheid voor hun naaste niet alleen staan maar mogen geloven in een Grotere Aanwezigheid. Dit laatste moeten we ook durven uitspreken, zonder enige vorm van exclusiviteit ten opzichte van al diegenen die deze Aanwezigheid niet nodig achten of verwerpen. DE PERSOONSDEMOCRATIE slaat een brug."
En zo komen we tot de kern van de vraag. Personalisme is geen filosofie in de echte betekenis van het woord, maar wel een religie, of beter gezegd: een onderdeel, een richting van het katholicisme.
Personalisme kan enerzijds gezien worden als het geloof, het dogma, dat de mens absoluut niet-reduceerbaar is tot niet-persoonlijke invloeden, dwz het geloof dat er niets onpersoonlijks is aan de mens. Anderzijds kan personalisme gezien worden als het engagement in de navolging van De Persoon, dwz Jezus, en is personalisme hetzelfde als "Persoon-alisme", "Jezus-Christus-isme".
Personalisme in CD&V-zin is de politieke leer van het Vaticaan, zoals onder meer weergegeven in het werk "The Acting Person" van Karol Wojtyla, de vorige paus. De theologische studie van het personalisme bloeit ook aan de K.U.L., die tevens moraaltheologen levert om UNIZO (waar Kris Peeters vroeger voorzitter van was) te begeleiden.
En die vaststelling laat ons toe een belangrijk besluit te trekken.
Aangezien personalisme een (onderdeel van een) religie is, en géén filosofie, komt personalisme niet echt in aanmerking voor filosofische kritiek. Personalisme valt als religie onder de godsdienstvrijheid en is als dusdanig respect waard. Maar personalisme valt daardoor ook onder de beperkingen die de democratische lekenstaat oplegt aan godsdienst in het algemeen .
De democratische lekenstaat beschermt immers het recht van ieder burger om zijn godsdienst te kiezen, te belijden én te verlaten. Elk burger heeft het recht om gelovig én het recht om afvallig te zijn. Maar in een democratische lekenstaat heeft geen burger het recht om zijn geloof aan anderen op te dringen. In een democratie geldt: godsdienst ja, fundamentalisme neen!
En daar wringt het schoentje. Wanneer ik lees dat Kris Peeters vindt dat het christelijke personalisme geconcretiseerd MOET worden, en dat zulks reeds zijn streven was gedurende drie jaar ministerschap, dan vraag ik mij af of de scheiding van Kerk en Staat daardoor niet doorbroken wordt.
En ik ben niet de enige die me vragen stelt. In zijn bespreking van het "De mythe van het vrije Ik", het laatste boek van CD&V-huisideoloog Wouter Beke, vraagt Ludo Dierickx vraagt zich af of hij ongerust moet zijn:
"Ik stel mezelf dan ook de vraag: heb ik dit boek goed gelezen en, belangrijker, heb ik de auteur begrepen? Ik maak me zorgen…"
Dirk Verhofstadt vindt de tekst van Wouter Beke "Back to the fifties" en over de andere huisideoloog van CD&V, Mark Van de Voorde, schrijft hij:
"Geloven is niet achterlijk, het opleggen aan anderen wel."
De Maastrichtse politiek filosoof Christophe Andrades noemde zijn bespreking van Bekes boek "Tegen de opwarming van de samenleving" , waarin hij besluit:
"Wouter Beke is geen ayatollah uit Iran zoals hij zelf terecht aangeeft op zijn website. Toch is het ontegensprekelijk dat de ondermijning van het ideaal van individuele vrijheid op lange termijn alleen maar kan leiden tot mensen die worden onderworpen aan het juk van mensen die extern gaan bepalen hoe ze moeten leven en tot het ondergraven van de capaciteit van kritische burgers om met elkaar in debat te gaan op basis van rationele argumenten. "
Bij het lezen van de "nieuwe" huisideologen van CD&V, lijkt het me dat "broederschap" voor hen niet zozeer verwijst naar intermenselijke relaties, maar naar "Broeder-schap", dwz het engagement van kloosterlingen ten aanzien van hun geloofsgemeenschap. Respect betekent bij CD&V niet het respect voor de mens, maar voor de normen en waarden van de (Vlaams-)katholieke gemeenschap, van het christendom, die volgens CD&V blijkbaar voor iedereen moeten gelden.
Al bij al blijkt het personalisme een religieus-fundamentalistische stroming binnen het katholicisme, de hedendaagse versie van het ultramontanisme dat de scheiding tussen Kerk en Staat verwierp, een moderne herformulering van het missiewerk. En nu de prieters dat zelf niet meer mogen doen, omwille van de scheiding tussen Kerk en Staat, zet het Vaticaan alles in op lekenactivisme (gelijkend op het lekenactivisme van het neocatechumenalisme en van Opus Deï) om "het geloof te verkondigen", om Europa te herkerstenen. M.a.w.: de CD&V-politici moeten/willen "Het Geloof" uitdragen, en nemen zo een deel van het missiewerk van het Vaticaan op zich.
Het Vaticaan wil niet intern democratiseren, maar wel de democratie verkerkelijken of "verkerstenen" door lekenactivisme. In dat perspectief werkt CD&V.
Kris Peeters, en samen met hem een hele rits CD&V-politici die zich beklagen over de "godsverduistering" in de huidige samenleving, zullen best leren aanvaarden dat er in een democratische lekenstaat geen plaats is voor religieuze opdringerigheid, ook niet onder het mom van een pseudo-seculiere leer luisterend naar de naam "personalisme".
Godsdienstvrijheid en leken-missionarisdrift gaan niet samen, net zo min als democratie en theocratie. Personalistisch politiek engagement past niet in een democratische lekenstaat, omdat de democratie seculier is en niet-christelijk, ondanks wat het Vaticaan en islamintegristen beweren.
In de volgende bijdrage ga ik in op het verband tussen personalisme en Vlaams-nationalisme.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten