20 februari 2007

JOHAN, QUO VADIS ?

Vorige week werd door de Nationale Bank de noodzaak aan herfinanciering van de federale overheid aan de orde gesteld. Als er een staatshervorming komt, is het nodig de situatie te herzien waarbij de gewesten federale gelden ontvangen en de federale overheid de facturen van de gewesten betaalt. Zulks zou ooit kunnen uitdraaien op een lege federale schatkist, luidt de waarschuwing.

Toen de VLD opperde om samen te werken met de MR en de Belgische federatie te versterken onder meer met herfederalisering, haalde Sp.a-voorzitter Johan Vande Lanotte daar hooghartig zijn neus voor op: “Dat is niet mijn agenda”. Wanneer de Pavia-groep en ook nu Open VLD voorstelt ten dele nationale kieskringen in te voeren, vindt Johan Vande Lanotte dat “geen oplossing”, en nu er geopperd wordt de federale overheid te herfinancieren, reageert hij eveneens afwijzend. In naam van de Sp.a stelt hij:

“Alleen met een hogere activiteitsgraad kunnen we ons sociaal model verbeteren” (De Tijd, 17-02-2007)

De uitdrukking “alleen met…” is zowat het handelskenmerk of het logo van Johan Vande Lanotte. Verstandige mensen zijn het met hem eens, aan wie het met Johan Vande Lanotte niet eens is, voorwaar, daar scheelt iets aan. “Alleenzaligmakend” blijkt de kern van de Sp.a. (Tel eens, ter vergelijking, hoe dikwijls het woord "alleen" voorkomt in de "Stellingen van DeVlag" tijdens de Tweede Wereldoorlog)

De oplossing voor de lege schatkist moet volgens de Sp.a-voorzitter komen van een verhoging van de activiteitsgraad, die er zal komen door “gerichte lastenverlagingen”.

Die stelling van Johan Vande Lanotte heeft verschillende vooronderstellingen. Zo houdt zijn besluit in dat lastenverlagingen noodzakelijker wijs eindigen in meer tewerkstelling. Dat zulks niet zo is, daar zijn voldoende voorbeelden van. Lastenverlagingen eindigen meestal in “meer winst” of “minder verlies” of in structuuraanpassingen, ipv in tewerkstelling.

Stel nu dat lastenverlagingen wel eindigen in meer tewerkstelling, dan veronderstelt Johan Vande Lanotte dat meer tewerkstelling noodzakelijk eindigt in een vollere schatkist. Een verhoogde tewerkstelling genereert meer sociale bijdragen en een hoger loon genereert meer consumptie, dus meer belastingen en, op zijn beurt, meer economische groei en dus meer tewerkstelling. Zo lijkt het een rond verhaal. Meer tewerkstelling kan echter ook eindigen in een verhoging van de kosten op de ziekteverzekering: voor de meeste mensen geldt immers dat aanwezig zijn op de arbeidsmarkt een ongezonde bezigheid is. Ook kunnen mensen hun hoger loon sparen ipv het geld als vanzelfsprekend uit te geven.

Ook ethisch zijn er bedenkingen: een hogere tewerkstelling veroorzaakt een grotere werkbelasting voor de gezinnen. Mensen die werken om te werken ipv van als zelfvervulling, zijn ongelukkige mensen: er is een verschil tussen arbeid en arbeidsmarkt. Meer consumptie veroorzaakt meer productie-, transport- en distributie-vervuiling. Maar al deze ellende kan wel werk scheppen omdat ze diensten noodzakelijk maakt die zonder arbeidsplicht en consumptiedwang onnodig zouden zijn. Om maar te zeggen: als de Sp.a beweert ook een ecologische of groene agenda te hebben, is dat weinig ernstig te nemen. “Ecologisch” of “groen” is meer dan het schrijven van een wet die het gebruik van spaarlampen verplicht.

Om de door Sp.a gewenste verhoging van de activiteitsgraad te bekomen, wil Johan Van de Lanotte de defederalisering van het werkgelegenheidsbeleid. “Vlaanderen en Wallonië hebben andere noden”, zo luidt het.

“Om het Belgische sociale model te redden, moet volgens Vande Lanotte de activiteitsgraad van de groep tussen 50 en 55 jaar fors stijgen. … . Daarvoor is geen Generatiepact-bis nodig. Vlaanderen moet wel de kans krijgen met gerichte lastenverlagingen een beleid voor die groep uit te stippelen" (De Tijd, 17-02-2007)

Zelfs dus als een verhoging van de activteitsgraad noodzakelijk zou zijn, waarom dan een defederalisering? Vergrijzing in Vlaanderen, jeugdwerkloosheid in Wallonië, klinkt het antwoord.

Hierbij sluit Sp.a aan bij het Vlaams-nationalistische homogeniteitsdenken en bij de “Twee-Volkeren-Doctrine”. Daarbij gaat men uit dat de bevolking van bestuurde gehelen, homogeen dient te zijn. Ook Enrico Spolaore gaat in zijn “National Borders and Size of Nations” uit van homogene bevolkigsgroepen. Vraag is of zulke homogene groepen wel naar werkelijkheid bestaan, en of elk land geen grote verschillen kan kennen tussen gebieden, zonder daarom te moeten splitsen. Vlaams Belang gaat uit van een homogeen etnisch profiel, CD&V/N-VA van een homogeen cultureel profiel en Sp.a/Spirit van een homogeen economisch profiel. De logica is telkens dezelfde.

Vlaams-nationalisme, oude wijn in nieuwe vaten, ook bij de "democratische partijen". Zo viel mij volgend citaat op over het collaboratieverleden van de krant "de Standaard", een citaat uit dezelfde de tijd toen de BWP (nu Sp.a) onder leiding stond van Hendrik de Man, die in 1940 zou oproepen tot collaboratie met "De Nieuwe Orde":

"Wij zijn overtuigd, dat met politiek verstand en goeden wil, op christelijken, Vlaamsch-nationalen, volkschen grondslag, een goede verstandhouding met de Vlaamsche Nationalisten van katholieke denkwijze te bereiken is. Ook op het parlementaire terrein achten wij een geregelde samenwerking met de Vlaamsche Nationalisten zeer goed mogelijk. (..) Deze machtsconcentratie in Vlaanderen is natuurlijk geen doel in zichzelf maar een middel tot herstel en vernieuwing van ons volksleven. Wij houden veel van de doelstellingen: de gemeenschappelijke verdediging van het Vlaamsch volksbestaan en het opbouwen van een christelijke en volksche orde in Vlaanderen." (De Standaard 8 -11-1936)

Het lijkt wel vandaag geschreven: "geen doel op zich"

Als de Sp.a een defederalisering van het werkgelegenheidsbeleid noodzakelijk vindt, België echt zou willen behouden en het bruistabletmodel afwijst, welke herfederaliseringen wil zij daar dan tegenover stellen? Ondertussen is het antwoord duidelijk: “Geen”. Een eigen werkgelegenheidsbeleid is voor Sp.a dus niet alleen een middel om de activiteitsgraad te verhogen , maar ook of vooral, om de beide gewesten nog verder van elkaar te vervreemden. Deze zelfvervullende politiek is de verborgen agenda van de Sp.a.

De vraag is bijgevolg pertinent waar Sp.a naartoe wil met haar “eigen werkgelegenheidsbeleid voor Vlaanderen”. In de nieuwe Sp.a beginselverklaring lees ik dat Sp.a zich scherp keert tegen "discriminatie op basis van leeftijd". In mensentaal omgezet betekent dit: afschaffing van de wedde-anciënniteit. Door de lonen van oudere werknemers te drukken wil Sp.a de werkgevers aanmoedigen hen in dienst te nemen.

Verder leeft er bezorgdheid over een mogelijke verhoging van de pensioenleeftijd, is de Sp.a niet geïnteresseerd in “de derde pijler”, en wil de partij minder ambtenaren. Al bij al een vrij rechts en neoliberaal beleid.

De Sp.a voorstellen van Johan Vande Lanotte zijn niet “alleenzaligmakend”, ze zijn zelfs moeilijk zalig te noemen.

Er bestaan echter wel degelijk alternatieven. Men kan het werkgelegenheidsbeleid federaal houden met provinciale of sectoriële diversificatie. Als men lastenverlagingen wil toekennen, kan men van bedrijven verlangen eerst tewerk te stellen, alvorens de bonus te krijgen. Het geld voor die bonussen kan men niet langer trachten te verwerven door arbeidsplicht en consumptiedwang, maar door nieuwe lasten op onethische productie. Op dit ogenblik is het immers zo dat humanitaire, menselijke en ethisch bewuste ondernemingen in de tang zitten van een concurrentienadeel tegenover hun gehaaide collega’s die door middel van onethische bedrijfspraktijken hun marktposities versterken. Sparen wordt best aangemoedigd, consumptiedwang verminderd. En men kan een duurzaamheidsindex (DNI) hanteren ipv het BNP, om het welzijn liever dan louter de welvaart van België in te schatten.

Geen opmerkingen: